فهرست مطالب
فصلنامه ادب پژوهی
پیاپی 29 (پاییز 1393)
- تاریخ انتشار: 1393/08/10
- تعداد عناوین: 7
-
-
صفحات 9-41درونه گیری ویژگی و تمهیدی ساختاری است که در ساحت معنایی داستان نیز نقشی تعیین کننده دارد. پرسش اینجاست که این پیوند ساختاری و محتوایی چگونه رخ می دهد، داستان درونه ای چه نقشی در داستان اصلی ایفا کرده و چه کارکردهایی در ارتباط با آن دارد؟ پژوهش حاضر مشخصا در پی آن است که دریابد درونه گیری چه امکاناتی را در پیشبرد پیرنگ و اهداف روایی و غیرروایی در اختیار متن قرار می دهد. می توان کارکردهای درونه گیری روایی را در دو حوزه اصلی بررسی کرد: 1- کارکردهای مرتبط با ساحت معنایی اثر؛ 2- کارکردهای مرتبط با پیرنگ و ساختار اثر.
-
صفحات 43-72شناخت عمیق از صورت بندی های یک جریان فکری، با توجه به بسترها و زمینه ها و با تکیه بر کلیت آن محقق می شود و خوانش های گزینشی و منفک از بافت و زمینه، غالبا به تقلیل گرایی و برداشت های یک سویه منتهی می گردد. براین اساس، پژوهش حاضر به آسیب شناسی یکی از تصورات رایج در گفتمان نقد ادبی ایران می پردازد که تبیین سازوکارهای شالوده شکنی در یک متن عرفانی و قرائت شالوده شکنانه از آن را غیرممکن می-داند. این پژوهش با تکیه بر عناصر عرفانی در دستگاه فکری دریدا، چون همسانی ها و شباهت های اندیشه دریدا با سنت های شرقی و عرفان اسلامی، ارتباط اندیشه دریدا با عرفان یهود/ کابالا و تفکر هرمسی، و سکوت دریدا در برابر خوانش های الاهیاتی و دینی از متونش، ارتباط شالوده شکنی و عرفان را تبیین می نماید و همچنین با تکیه بر چگونگی شکل گیری برداشت مذکور و پاسخگویی به آن، به بازخوانی بار معنایی و جهت گیری مفاهیمی چون عدم قطعیت، نسبی نگری، مرکزگریزی و حیرت در شالوده شکنی دریدایی و واکاوی و تحلیل آنها در دستگاه فکری مولوی می پردازد.
-
صفحات 73-95شاعر فارسی گوی شهیر هند، میرزا عبدالقادر بیدل (1133-1054ق) در خلال آثارش به تبیین نقش مخاطب در آفرینش شعر، انواع مخاطب، خواننده آرمانی و چگونگی تعامل خود با مخاطبان پرداخته است. در آثار وی، سه نگاه در تعامل با مخاطب، متناسب با ادوار زندگی این شاعر نمایان است. او در ابتدای راه شاعری و در روزگار گمنامی و ناشناختگی درصدد جذب مخاطب و جلب نگاه اوست؛ در ادامه عمر و همگام با پختگی آثار، قبول مخاطب عام را نشانه ای از ضعف و پستی شعر یافته و به مخاطب خاص و نخبه علاقه مند می شود؛ و آخرین مرحله زندگی ادبی وی نیز فراغت از مخاطب خاص و عام و دعوت انواع مخاطبان به بهره گیری از خوان شعر اوست. در این تحقیق ضمن بررسی این موضوعات، به علت یابی رفتارهای متفاوت او در قبال مخاطب نیز پرداخته ایم.
-
صفحات 97-116نخستین مرحله اغلب داستان های اسطوره ای، فرایند تولد قهرمان است. تولد قهرمان در باورهای اسطوره ای، و با توجه به آراء میرچا الیاده و جوزف کمپبل، تولدی نمادین از بطن زمین است که بر میل بشر برای بازگشت دوباره به «زهدان نخستین» صحه می نهد و آرزوی اتحاد او با «مادر اعظم» را محقق می سازد. مساله این پژوهش نیز تحلیل روان شناسانه و اسطوره شناسانه تولد قهرمان در داستان های اساطیری و مقایسه آن با روایت های عامیانه با تکیه بر آراء فروید و شاگردش اتو رانک و همچنین نظریه های اسطوره شناسانه راگلن، یونگ و الیاده است. در کنار تحلیل های اسطوره ای و روان شناسانه، بررسی نمادشناسانه «سبد» در روایت های تولد، مطالعه جانبی دیگر این پژوهش است. با توجه به چنین نگرشی می توان درون مایه اصلی و پیرنگ بنیادین بسیاری از داستان ها و روایت های اسطوره ای را بازگشت نمادین کودک به طرق مختلف به زادگاه اولیه خود قلمداد کرد که از ویژگی های مابعدالطبیعی بسیاری بهره می برد.
-
صفحات 117-137یکی از عمده ترین مسائل دنیای مدرن، موضوع ازخودبیگانگی است. در این پژوهش با رویکردی غیر پیدایشی، مولفه های ازخودبیگانگی در چهار اثر داستانی حوزه نوجوانان (مومو، شازده کوچولو، لافکادیو، آلیس در سرزمین عجایب) بررسی و روندهای ازخودبیگانگی مطرح شده در این آثار مشخص شده است. برای داده یابی، پژوهشگر از روش اسنادی و به منظور داده کاوی، از روش تحلیل محتوای قیاسی و استقرایی مایرینگ بهره گرفته است. روندهای ازخودبیگانگی در این آثار عبارت اند از: گذار از روح فردی به جمع گرایی افراطی و گذار از روح جمعی به فردگرایی افراطی. در داستان های بررسی شده، تودهای شدن وجه غالب است و ازخودبیگانگی بهعنوان حالتی مداوم - و نه مقطعی - معرفی شده است. افرادی که بهعنوان ازخودبیگانه معرفی شده اند، گذار از ماهیت اولیه خود به ماهیت ثانویه را طی می کنند و بهتدریج وضعیت ازخودبیگانگی را به طور کامل میپذیرند و بر این مبنا دست به عمل میزنند.
-
صفحات 139-160گفتمان «غرب زدگی» با ماهیتی بومی گرا در دهه های سی و چهل شمسی فضای روشنفکری را تحت تاثیر خود قرار داد. این گفتمان شامل موتیف های مختلفی است، از قبیل حسرت بر سنت و از دست رفتن یکپارچگی آن؛ تحقیر روشنفکر طرفدار غرب، بیزاری از غرب و آن را عامل کلیه ویرانی ها و مصیبت های مادی و معنوی دانستن و.... متنی که کلیه این موتیف ها را دارد، کتاب غرب زدگی نوشته جلال آل احمد است. او در این کتاب نشان می دهد که غرب از همان آغاز شکل گیری اش با انواع حربه ها و توطئه ها درصدد نابودی جهان اسلام بوده است. در این پژوهش تاثیر گفتمان غرب زدگی را بر ادبیات داستانی دهه های چهل و پنچاه شمسی در ایران بررسی و دو رمان شازده احتجاب و بره گمشده راعی اثر هوشنگ گلشیری و نیز رمان سووشون سیمین دانشور را در بستر این گفتمان بازخوانی میکنیم.
-
صفحات 161-179سیاوش با جایگاه اساطیری و رازناکش، یکی از شخصیت های مهم در اساطیر و حماسه های ایرانی است. این شخصیت تاکنون موضوع تحقیقات فراوانی هم در داخل و هم خارج ایران بوده است. در چند سال اخیر، کتابی با عنوان آفرین سیاوش به قلم خجسته کیا منتشر شده است که حاوی دیدگاه هایی چالش برانگیز و کم سابقه درمورد سیاوش است. با توجه به جایگاه مهم سیاوش در ادبیات حماسی و نیز مطالعات اسطوره شناختی، در این نوشتار با نگاهی به روش شناسی نقد اسطوره شناختی، به نقد و بررسی این کتاب می پردازیم و در خلال این بررسی ها، با محک نوع نگرش کیا به اسطوره و نیز شخصیت سیاوش، سعی شده تا چند و چون نگاه علمی به مقوله اسطوره نیز تبیین شود. نتایج این بررسی نشان می دهد که اشکال عمده و بنیادین این کتاب، قیاس ها و نگرش های صرفا روساختی در نگرش به داستان سیاوش است و این در حالی است که در نقد اسطوره شناختی باید از چنین قیاس ها و نگرش هایی پرهیز کرد.
-
Pages 9-41“Narrative in narrative” or “embedded story” is a structural technique that affects the meaning of the story; nevertheless the question is how such a structural and semantic connection occurs, and what might be the role of embedded narrative in main story? This article is an attempt to discover the possibilities embedding provides in order to develop plot and narrative. The functions of embedded narrative are divided into two main groups, namely semantic functions, and structural functions.
-
Pages 43-72Any deep reading of literary texts should not only take the whole text into account، but pay attention to socio-cultural context necessary for its production. The present article، primarily examines the outlook which asserts the impossibility of a deconstructive reading of mystical texts; then، through tracing out the mystical elements in Deconstruction which are similar to ideas introduced in Islamic and Jewish mysticism، and also by considering the fact that Derrida himself، took no sides against theocratic and even religious readings of his works، determines the relation between Deconstruction and Mysticism as a macro-narrative.
-
Pages 73-95Mirzā Abdolghāder Bidel (1054-1133)، has tried in his works، to determine the role of reader، types of readers، and ideal reader، as well as the interaction of the author with readers. There are different periods in the literary life of Bidel، and in each he adopts a different approach. In the beginning he is in need of a vast audience; next he desires to address the elite، and finally he goes beyond the distinction between public or elite readers and prefers to write in a way that any sort of audience might take its own benefit from the text. This article apart from dealing with these points tries to show the reasons for such attitudes
-
Pages 97-116The first stage in most mythological stories is the “Birth of Hero” which according to Mircea Eliade and Joseph Campbell is a symbolic reference to the “Womb of Earth” and verifies man’s desire to return to “Initial Womb” in order to be finally united with The Great Mother. The present study، by taking benefit of the psychological ideas of Sigmund Freud and Otto Rank as well as the mythological notions put forward by Raglan، Jung and Eliade tries to find the traces of this myth in folk tales. The findings of the study will help researchers to discover the themes and plots of many tales which conventionally make use of metaphysical elements
-
Pages 117-137This article is intended to trace out the elements of alienation in four fictional works written for the adolescents. Documentary method and deductive and inductive content analysis، as suggested by Mayring (2000)، have been respectively used for data collection and data analysis. The alienation trends found in the analyzed works are: 1) moving from individualism to an extreme socialism and 2) moving from socialism to an extreme individualism. Both trends are active in young adult fiction while just the first one is traceable in children\''s fiction.
-
Pages 139-160Westomania is a peculiar interpretation Westernisation Discourse that affected Iranian intellectual life in 1960’s and 1970’s. The motifs of this discourse include some sort of nostalgia، degradation of pro-western intellectuals، anti-westernism، and considering West as the cause of all earthly and metaphysical disasters. Westomania by Jalāl Al Ahmad insists that The West has always been the enemy of Islam and has incessantly attacked the Islamic values. The present article investigates the effect of this book on Persian fiction in 60’s and70’s; meanwhile some other major novels of the time will be reviewed from the perspective of westomania
-
Pages 161-179Siāvash is one of the controversial figures in Persian literature and mythology whose story has been the theme of a great number of research articles. In a recently published book entitled “Afarin-e Siāvash”، Khojasteh Kiā has proposed a challenging point of view about this character which is needed to be pinpointed to see how much the outlook adopted in the book is justified. The present article does its best to find out whether the book of Khojasteh Kiā follows a scientific mythological method، and thus comes to the conclusion that the outlook is based on surface structural attitudes and analogies which by nature can never end in a deep structural and thorough understanding of the text.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.